STARY, DOBRY....DRACULA

OPIS:

3 maja 1893. Młody prawnik Jonathan Harker przybywa do Transylwanii, by spotkać hrabiego Draculę, który zainteresowany jest nabyciem posiadłości w Londynie. Początkowo podróż przebiega bez problemu, jednak gdy mężczyzna zbliża się do celu, dostrzega niepokojące sygnały, że coś jest nie w porządku. Ludzie, których spotkał po drodze, odruchowo czynili znak krzyża na dźwięk nazwiska hrabiego, z kolei sam arystokrata okazuje się wyjątkowo tajemniczy, by nie powiedzieć demoniczny. Wkrótce Harker przekonuje się, że stare zamczysko pełne jest sekretów, których lepiej nie odkrywać, a on sam staje się więźniem hrabiego i jego trzech diabolicznych towarzyszek...
Opublikowana w 1897 roku powieść "Dracula" irlandzkiego pisarza Brama Stokera wstrząsnęła czytelnikami, natychmiast stając się sensacją, a dziś uchodzi za klasykę gatunku grozy, słusznie zaliczaną w poczet stu najwybitniejszych powieści wszech czasów. Ujęta w formę listów, wycinków prasowych i fragmentów dzienników, porusza autentyzmem oraz złożonością i różnorodnością zawartych w niej uczuć i emocji. Mimo upływu lat hrabia Dracula wciąż przeraża...
Nowy, doskonały przekład klasycznego horroru! 


KSIĄŻKA:

Lubię wampiry. Fascynują mnie, przerażają, czasami wzbudzają litość...Pamiętam nawet, że wiele lat temu zdarzały mi się sny, w których sama byłam wampirem skazanym na polowanie na innych ludzi i jednocześnie uciekającym przed innymi wampirami ścigającymi mnie za to, że nie chciałam być tak okrutna jak oni ...że nie chciałam już krzywdzić innych ludzi. Sny są czasami dziwne. Ale dobrze pamiętam to wspaniałe uczucie mocy, wyższości nad zwykłymi ludźmi, latania ponad drzewami w mroku...Cóż, zawsze miałam dużą wyobraźnię:-) Może dlatego preferuję opowieści o fantastycznych stworzeniach i o zwykłych ludziach obdarzonych niezwykłymi umiejętnościami.
Wraz z opublikowaniem przygód Harry'ego Pottera do łask wróciły stare opowieści o magii, bajecznych stworach i potworach znanych ludziom od wieków, takich jak m.in. wampiry. No i dobrze. Szczerze mówiąc znudziły mi się już królujące w latach 70-tych i 80-tych filmy s-f o kosmicznych podbojach.
W podstawówce rysowaliśmy obrazki na temat: "Jak wyobrażacie sobie świat w 2000 roku?". Oczywiście na rysunkach latały głównie fantastyczne pojazdy między wieżami fantastycznych miast. Stare baśnie i legendy wyszły z mody. Mimo, ze lubię opowieści s-f, zdecydowanie bardziej wolę przeczytać czy obejrzeć "Władcę pierścieni" niż np. popularny w latach 70-tych serial "Kosmos 1999" czy "Planetę małp" (hehe...pamiętacie?).
Co do opowieści o wampirach postanowiłam przeczytać książkę, od której to wszystko chyba się zaczęło. Czyli "Draculę" Brama Stokera.
Tytułowy Dracula stał się pierwowzorem wampira dla wielu innych twórców opowieści o tej tematyce.
Dlaczego?

Powieść Brama Stokera jest książką przedstawiającą wampiry tylko i wyłącznie z tej złej strony. Brak w niej jakichkolwiek rozterek moralnych czy dramatów przeżywanych przez te istoty doskonale przedstawionych np. w książce "Wywiad z wampirem" autorstwa Anne Rice. W sadze "Zmierzch" Stephenie Meyer wampiry także stały się bardziej "ludzkie", zrozumiałe dla nas.
Bram Stoker nie bawi się w te klocki i już. Czarne jest czarne, białe- białe.  Wampir to w jego powieści zło w czystej postaci, prawdziwy potwór z krwi i kości, taki jakiego przedstawiano od wieków w starych wierzeniach i legendach.
Całą swoją powieść Stoker przedstawił w formie listów, fragmentów pamiętników głównych bohaterów i wycinków z gazet, co czyni tę opowieść bardzo realistyczną. Bardziej mi przypomina kryminał, niż jakikolwiek inny gatunek literacki. Stoker skupia się tu głównie na faktach, pomijając właściwie szczegółowe opisy wyglądu czy charakteru bohaterów. Nie znajdziemy też w "Draculi" porozciąganych opisów przyrody, krajobrazów, poza tymi naprawdę niezbędnymi. Dodając do tego relacje świadków i wycinki z gazet otrzymujemy właściwie powieść kryminalną z elementami fantastyki i horroru. Jeśli ktoś lubi ciągłą akcję i mroczne sceny mrożące krew w żyłach, bez bawienia się w filozoficzne rozważania nad sensem życia - "Dracula" to coś dla niego.
Mimo, że w trakcie czytania tej opowieści co rusz przeskakujemy z pamiętnika jednego bohatera do listów drugiego, a później do kolejnego wycinka z gazety,  fabuła składa się w jedną spójną całość, a całą historię poznajemy z różnych punktów widzenia bohaterów "Draculi".

Głównym bohaterem książki jest Jonathan Harker - młody angielski prawnik, wyruszający w podróż do zamku hrabiego Drakuli w celu sfinalizowania przez niego zakupu posiadłości w Londynie. Czytając zapiski z podróży w jego dzienniku wkraczamy do mrocznej i nieznanej Transylwanii leżącej gdzieś w Rumunii, otoczonej posępnymi górami, zamieszkanej przez przesądnych wieśniaków i groźnych Cyganów. Nastrój grozy i napięcia systematycznie wzrasta z każdym kolejnym wpisem w dzienniku Harkera. Gdy dociera do zamczyska hrabiego, Dracula wydaje mu się początkowo tylko kulturalnym i zamożnym człowiekiem, może trochę demonicznym, jednak z każdym kolejnym dniem wychodzą na jaw jego dziwne zachowania i przyzwyczajenia.

Z biegiem czasu prawnik przekonuje się, że hrabia to potwór polujący na ludzi, a on sam został więźniem hrabiego i jego trzech wampirzych towarzyszek. Czując, że jego dni są policzone, Harker będąc na skraju załamania nerwowego i wycieńczenia, podejmuje próbę ucieczki.
O dalszych jego losach dowiadujemy się z listów i pamiętnika jego narzeczonej - Wilhelminy Murray, poznajemy także kolejnych bohaterów tej powieści:
Lucy - przyjaciółkę Wilhelminy,
Artura Holmwooda - narzeczonego Lucy,
dr Johna Sewarda - psychiatrę,
...i oczywiście profesora Abrahama van Helsinga - uczonego z Amsterdamu, sprowadzonego do pomocy chorej Lucy. Jego ogromna wiedza i umiejętność zachowania otwartego umysłu, czynią go przywódcą drużyny ścigającej Draculę.
Akcja powieści dzieje się w kilku miejscach: w Transylwanii, Anglii i na pokładzie statku transportującego skrzynie z ziemią i z samym Draculą w jednej z nich. W każdym z tych miejsc mamy do czynienia z budzącymi grozę i przerażenie wydarzeniami, ale na mnie największe wrażenie zrobił opis stopniowego wykańczania przez Draculę marynarzy na statku transportowym. Relacja spisana w dzienniku pokładowym przez kapitana jest chyba najbardziej mrocznym wątkiem w opowieści o Draculi.
 Motyw walki dobra ze złem, mroczny, gotycki klimat, dzikie krainy z wyciem wilków w tle, dzicy Cyganie, wampirze bestie czające się w mroku i czyhające nawet na dzieci i niemowlęta porywane z kołyski - to wszystko sprawia, że "Draculę" Stokera czyta się z dreszczem przebiegającym po plecach całkowicie wciągając się w ten niesamowity klimat.
Jednym słowem klasyka gatunku.

Cytaty z książki:

1. "Kocham szarość, mrok i ciemność nocy, lubię być sam, a za najodpowiedniejsze towarzystwo uznaję własne myśli."
2. "Człowiek niekiedy więcej może się nauczyć od wariata, niż od mędrców."
3. "Jestem osaczony przez zło, które boję się nawet nazwać..."
4. "Piekło ma swoją cenę."
5. "Wszystko zdawało się pogrążone w osobliwym bezruchu, lecz nadstawiwszy ucha posłyszałem      dobiegające z doliny wycie wilków.
- proszę posłuchać - odezwał się hrabia z błyskiem w oku.
- Dzieci nocy. Jakaż to muzyka! "

 
FILM:


Mimo, że "Dracula" doczekał się gorszych i lepszych adaptacji, mnie urzekła szczególnie adaptacja tej powieści z 1992 roku w reżyserii Francisa Forda Coppoli.
Coppola w swoim filmie jako wątek dominujący przedstawił miłość Draculi do swojej ukochanej - Elizabety, gdy jeszcze Dracula jako Vlad Draculia walczył na polach bitew w obronie krzyża i wiary.

Gdy Elizabeta otrzymuje fałszywą wiadomość o śmierci swojego ukochanego, rzuca się do rzeki popełniając samobójstwo i tym samym zostaje potępiona przez duchownych za ten czyn.
Oszalały z bólu rycerz Draculia wypowiada posłuszeństwo Bogu i kościołowi i skazuje się w ten sposób na potępienie stając się potworem żywiącym się krwią niewinnych. Po latach, gdy do jego mrocznego zamku przybywa prawnik Jonathan Harker, Dracula odkrywa niesamowite podobieństwo narzeczonej Harkera - Miny Murray do jego utraconej Elizabety i postanawia zyskać jej względy...

W powieści Brama Stokera nie ma słowa o jakimkolwiek uczuciu. Dracula jest przedstawiony jako bezwzględne monstrum, mordujące wszystkich jak leci. Moim zdaniem dobrze się stało, że Coppola wprowadził do tej opowieści wątek miłosny, co czyni Draculę bardziej ludzkim, a nam łatwiej jest zrozumieć jakim cudem taki potwór się właściwie narodził i skąd się wziął.

Oglądając "Draculę" miałam mieszane uczucia co do tytułowego bohatera:
nienawidziłam go w momencie, gdy przyniósł niemowlę na pożarcie swoim trzem wampirzym towarzyszkom, wzbudzał we mnie współczucie, gdy Mina go porzuciła aby wziąć ślub z Jonathanem, wpadałam w romantyczny nastrój kiedy Dracula zmieniał się w przystojnego młodzieńca uwodząc Minę i zamieniając jej łzy w diamenty....
Reżyserowi chyba właśnie o to chodziło, aby odbierać Draculę nie tak jednoznacznie jak w powieści. Dodało to całej historii więcej kolorytu, stała się bardziej dynamiczna. W filmie nie wszystko jest białe i czarne, złe i dobre, jest coś pomiędzy...Odniosłam nawet wrażenie, że to ludzie ścigający Draculę i tępiący wampiry są bardziej bezwzględni niż on sam. Złapałam się wręcz na tym,że pod koniec filmu kibicowałam Draculi i jego ukochanej, a nie ścigającym go ludziom!
Na uwagę w tym filmie zasługuje na pewno sceneria: gotyckie sceny zamku, mroczne zaułki miasta, mgła kłębiąca się w ogrodach i na cmentarzu...do tego klimatyczna muzyka. Cudowne kostiumy i charakteryzacja!

A gra aktorów?

Gary Oldman w roli Draculi - strzał w dziesiątkę! Aktor, którego widziałam w wielu rolach i w ŻADNEJ nie wypadł słabo czy chociażby średnio. Jego talent aktorski jest niesamowity. Jego rola w tym filmie przyćmiła nawet rolę Anhony'ego Hopkinsa grającego Abrahama van Helsinga, kolejnego z moich ulubionych aktorów.
Winona Ryder - jak najbardziej poprawnie. Zagrała tak jak powinna i już. Niewinnie, dziewczęco, zwiewnie.
Najbardziej mnie rozczarował Keanu Reeves - jest po prostu mdły.
A więc, czy warto obejrzeć ten film? Jak najbardziej tak!
Momentami jest komiksowy (tak, tak...), momentami - trochę za bardzo erotyczny jak na taką opowieść:-), ale posiada niesamowity klimat i naprawdę dobrze się go ogląda bez cienia nudy. Pokazuje, że nawet potwór może mieć ludzkie uczucia i dlatego trochę mi przypomina "Piękną i bestię".  Pozostaje także na długo w pamięci.
 I chyba o to chodzi w dobrych filmach, no nie?

gatunek:	Horror
produkcja:	USA
premiera:	31 grudnia 1992 (Polska) 13 listopada 1992 (świat)
reżyseria:	Francis Ford Coppola
scenariusz:	James V. Hart

• obsada

Gary Oldman - Dracula

  Winona Ryder - Mina Murray / Elisabeta

  Anthony Hopkins - Profesor Abraham Van Helsing

  Keanu Reeves - Jonathan Harker 

  Richard E. Grant - Dr Jack Seward

  Cary Elwes - Lord Arthur Holmwood

  Billy Campbell - Quincey P. Morris

  Sadie Frost - Lucy Westenra

• ciekawostki

1. Krzyk Vlada, po tym jak wbija miecz w krzyż, nie jest krzykiem aktora. Jest to głos Luxa Interiora, wokalisty zespołu "The Cramps".

2. Na początku do roli Renfielda brano pod uwagę Steve'a Buscemiego, ale ten zrezygnował. Wśród kandydatów znalazł się też Ian Dury.

3. Reżyser sam oficjalnie skrytykował swoją decyzję o obsadzeniu Keanu Reevesa w roli Jonathana Harkera. Według niego, potrzebował młodego, popularnego gwiazdora, który znalazłby wspólny język z dziewczynami.

4. Do roli Hrabiego Draculi przesłuchiwani byli m.in.: Andy Garcia, Gabriel Byrne, Armand Assante, Antonio Banderas i Viggo Mortensen. Potencjalnymi kandydatami do roli byli również: Daniel Day Lewis, Alec Baldwin, Jason Patric, Aidan Quinn, Christian Slater, Nicolas Cage, Michael Nouri, Dermot Mulroney, Keanu Reeves, Costas Mandylor, Nick Cassavetes, Adrian Pasdar, Hugh Grant, Rupert Everett, Ray Liotta, Sting, Kyle MacLachlan, Alan Rickman, Colin Firth i Hart Bochner.

5. Liam Neeson ubiegał się o rolę Van Helsinga, ale Anthony Hopkins okazał się bezkonkurencyjny. 

6. Początkowo to Sadie Frost (filmowa Lucy) miała zagrać Minę, a rola Lucy miała przypaść Juliette Lewis.

7. Ofertę wcielenia się w postać Jonathana Harkera odrzucił Johnny Depp. Pod uwagę do roli brany był również Charlie Sheen.

8. Pod uwagę do roli Miny Murray brana była Drew Barrymore. Ostatecznie w postać tę wcieliła się Winona Ryder.

9. Pościg za Draculą dociera do Warny, która tak naprawdę znajduje się w Bułgarii a nie w Rumunii.

10. Lucy daje Minie pierścionek jako prezent ślubny ale później znów widać go na palcu Lucy.

11.Gdy Dracula (Gary Oldman) pojawia się w pokoju podczas wampirzej orgii widać platformę, na której stoi.

12. Gdy Mina dostaje listy od siostry Agathy, która opiekuje się Jonathanem po jego ucieczce z zamku, chce pokazać je Lucy. Mina trzyma owe listy w ręce, jednak gdy przed wejściem do pokoju Lucy zatrzymuje ją Van Helsing, a potem z nią tańczy Mina nie ma żadnych listów.

13. Podczas scen w ogrodzie, długość czerwonej sukni Lucy zmienia się z każdym ujęciem.

14. W filmie możemy zauważyć, że struny w harfie są kolorowe, co nie pasuje do czasu akcji filmu, gdyż w epoce wiktoriańskiej struny nie były kolorowe.

15. Kiedy Lucy leży w przeszklonej trumnie można dostrzec klatka piersiowa unosi się i opada.

16. Podczas sceny Van Helsinga z Miną w ognistym kręgu, jego krzyż znika na sekundę. W następnym ujęciu pojawia się jednak ponownie.

17. Język, który jest używany na dworze hrabiego na początku filmu nie jest starorumuńskim. Jest to raczej staroangielski przetłumaczony na współczesny rumuński.

18. Jonathan po ucieczce z zamku Drakuli siwieje. W następnych scenach jego włosy znowu są czarne, później widzimy śladową ilość siwizny, a następnie jego włosy ponownie są dość mocno siwe.

19. Kiedy hrabia śledzi Minę, kupuje gazetę, jednak gdy Mina zaprowadza Vlada do kina, po gazecie nie ma śladu.

20. W scenie z transfuzją, Van Helsing mówi "Metoda Landsteinera". Owa metoda została opublikowana trzy lata po wydarzeniach ukazanych w filmie.

21. Podczas gdy Harker przybywa do zamku, widać zbliżający się cień hrabiego, a tuż za nim - cień człowieka z ekipy filmowej. 

22. W otwierającej scenie jest mowa o tym, że Konstantynopol upadł w 1462. W rzeczywistości obecny Stambuł został zdobyty przez Turków w 1453 roku.

23. Film nakręcono w Culver City, Universal City i Los Angeles (Kalifornia, USA).

24. Scena gdy Mina uwodzi Van Helsinga została nakręcona, lecz potem wycięta.

25.  Jako krwi użyto czerwonej galaretki. 

26. Scenariusz miał być zrealizowany jako film dla TV, ale Francis Coppola powiedział, że go wyreżyseruje.

27. Sadie Frost ufarbowała swoje brązowe włosy na rudo po tym jak stwierdzono, że za bardzo przypomina Winonę Ryder.

28. Ujęcie, w którym bohater Keanu Reevesa, wchodzi do zamku Drakuli, zostało nakręcone od końca, by nadać wejściu bardziej złowrogi charakter.

29. Dochody z filmu uratowały przed bankructwem studio filmowe Coppoli, Zoetrope, którego szefowie przez ostatnie 3 lata zmagali się z problemami finansowymi. Ich długi sięgały 27 milionów dolarów. 

30. Kiedy Mina wspomina swoje poprzednie życie jako Elisabeta, mówi o kraju za wielkim lasem ("land beyond a great forest"). W rzeczywistości jest to literackie określenie Transylwanii.

31. Obraz hrabiego Drakuli, o którym Harker wspomina po przybyciu do zamku, jest w rzeczywistości autoportretem niemieckiego malarza Albrechta Dürera, z tą różnicą, że na obrazie widnieje twarz młodego Drakuli czyli Gary'ego Oldmana.

32. W jednej ze scen Mina mija ogłoszenie the Lyceum Theatre and Henry Irving. Autor "Drakuli" kierował teatrem, a Sir Henry Irving był podobno jedną z pierwotnych inspiracji do stworzenia postaci hrabiego Drakuli. 

33. Na pierwszym spotkaniu obsady filmu, Francis Ford Coppola kazał wszystkim głównym aktorom przeczytać kolejno na głos całą powieść Brama Stokera, aby dobrze wczuli się w historię Drakuli. Według Anthony'ego Hopkinsa zajęło to całe dwa dni.

34.W czasie kręcenia sceny, w której Drakula zlizuje krew z brzytwy Harkera, Gary Oldman był pijany. Ostatecznie scenę nakręcono po północy, co wpłynęło na jej klimat i pomogło wprawić ekipę w odpowiedni nastrój.

35. Mała dziewczynka, która grała dziecko niesione do krypty przez Lucy, autentycznie przestraszyła się Sadie Frost w charakteryzacji i najwyraźniej nie spodziewała się, że wystapi w więcej niż jednym ujęciu. Reżyser i aktorka musieli długo namawiać dziecko do dokończenia sceny

36. Anthony Hopkins oprócz swoich dwóch ról w tym filmie (Van Helsing i Cesare) podłóżył również głos jako kapitan statku Demeter, na pokładzie którego Dracula przybył do Anglii.

37. Prywatnie Winona Ryder nie przepada za Garym Oldmanem, więc w przerwach między kręceniem scen Winona unikała Gary'ego jak tylko mogła.

38. Wszystkie kostiumy, których użyto w filmie były wzorowane na kostiumach z teatru Kabuki, ponieważ zajmowała się nimi Japonka Eiko Ishioka.

39. Fragmenty ścieżki dźwiękowej filmu wykorzystano w utworze "Thelena" (album "Monochrome z 1995 r.) holenderskiej grupy Wish, uprawiającej muzykę rock/gothic/industrial.

Galeria zdjęć z filmu

Trailer z filmu